Yoğun imtihan korkusunun, imtihan performansını da olumsuz etkileyebileceğine işaret eden Doç. Dr. Yelkin Diker Coşkun, “Aileler ve öğretmenler öğrencilerin olumlu kanılar geliştirmesine, kendisine gayeler koymasına yardımcı olmalıdır” diye konuştu
Doç. Dr. Yelkin Diker Coşkun, “Yaşam muvaffakiyetinin imtihan muvaffakiyetinden daha büyük bir kavram olduğunu, evvel aile sonra çocuk içselleştirmelidir” dedi
Liselere Geçiş Sistemi ve Yükseköğretim Kurumları imtihanlarına kısa bir müddet kaldı. Ağır tempoda imtihana hazırlanan öğrenciler, imtihan telaşı sıkıntısıyla da uğraş ediyor.
Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Eğitim Bilimleri Kısmı Lideri Doç. Dr. Yelkin Diker Coşkun, imtihan telaşına ait bilgiler paylaştı, tahlil tekliflerini anlattı.
Sınav tasasının imtihan öncesinde yahut sırasında, başarıyı olumsuz etkileyen ağır hisler nedeniyle oluştuğunu söyleyen Doç. Dr. Coşkun, bu hislerin çok çeşitli nedenleri olabileceğini tabir etti. Coşkun, “Kişinin kendisiyle ilgili algısı, aile ve yakın etrafın beklentileri, eğitim sistemi, akran baskısı üzere birçok durum imtihan korkusuna neden olan olumsuz hisleri oluşturabilir. Bir öğrencinin imtihana ne mana yüklediği bu kademede değer kazanır. İmtihanın sıkıntı ya da kolay oluşu ile ilgili fikirleri, imtihan sonrasına ait beklentileri, muvaffakiyet ya da başarısızlık kavramına yüklediği mana telaş oluşturan olumsuz hislerin nedenlerini gösterebilir” diye konuştu.
“Sınav Telaşı Olağandır”
Bir öğrencinin imtihan korkusu yaşamasının olağan bir durum olduğunu vurgulayan Yelkin Diker Coşkun, “Ancak imtihan korkusunun toplumsal ömrü ve akademik başarıyı olumsuz etkilemesi istenmeyen bir durumdur. İmtihan korkusunun denetim edilemediği durumlarda öğrenciler huzursuzluk, badire, isteksizlik, dehşet, uyku meseleleri yahut fizikî rahatsızlıklar yaşar. Bu türlü durumlarda dikkat ve öğrenme süreçleri de olumsuz etkilenir” dedi.
“Hedef Koymasına Yardımcı Olun”
Doç. Dr. Yelkin Diker Coşkun, birtakım öğrencilerin imtihan korkusunu daha ağır yaşamasına ait ise şunları söyledi:
“Bir hususa verdiğimiz yansılar, davranışlar ile zihnimizdeki imajlar ortasında güçlü bir ilgi vardır. Bu imajlar tasayı oluşturduğu üzere telaşla baş etmek için de farkına varılması gereken fikirlerdir. Bu kanılar kimi öğrencilerde otomatikleşmiştir. Öğrenci rastgele bir derse ya da imtihana ait ‘zaten başarısız olacağım’, ‘ben anlayamam’, ‘yeterince süratli olamam’ üzere fikirlere sahip olabilmektedir. Bu tip durumlar öğrencinin aile etrafında başlayan erken çocukluğundan tutun da ilkokul hatta ortaöğretimde karşılaştığı reaksiyonlarla bağlantılıdır. Bu çeşit durumlarda aileler ve öğretmenler öğrencilerin olumlu kanılar geliştirmesine, kendisine gayeler koymasına yardımcı olmalıdır.”
“Kaygıyı Yaşamayan Yok, Yönetebilen Var”
“Sınav tasası yaşamayan öğrenci pek yoktur. Lakin bu korkuyu âlâ yönetebilen öğrenciler vardır” diyen Doç. Dr. Coşkun, tasayı yönetme marifetinin dikkat ve fikirlerini odaklamayla direkt bağlı olduğunu vurguladı. “Duyguları denetim etmek niyetleri denetim etmekle başlar” tabirlerini kullanan Coşkun, “Bu öğrencilerle yapılan görüşmelerde imtihana ait birinci imajlarının ‘ne yapmam gerekir’ ve ‘nasıl yapmalıyım’ formunda amaç belirlemeye dönük olduğu anlaşılmaktadır. Bu sorulara ait imajlar bir imtihanla oluşmaz erken çocukluktan itibaren muvaffakiyet ve başarısızlığı birlikte deneyimleyebilen ve her ikisinin de hayatın akışı içinde olağan karşılandığı ebeveyn ve öğretmen tavrı ile desteklenerek oluşmaktadır. Ayrıyeten korkusunu yönetebilen öğrencilerin, akademik muvaffakiyet kadar toplumsal gelişimle ilgili de takviyeye sahip olduğu görülmektedir. Kendi ilgi ve yeteneklerinin farkında olan bu öğrencilerin öğrenmeye ait amaç koyma ve düzenleme mahareti de daha kolay gelişim göstermektedir.”
“Yaşam İmtihandan Daha Büyüktür”
Yelkin Diker Coşkun, imtihan derdi yaşayan öğrencilerin bu sorunu en aza indirebilmeleri için şu tekliflerde bulundu:
“Sınav öncesi ve sonrası ders çalışma alışkanlıklarının gözden geçirilmesi ve gereksinime yönelik düzenlemeler yapılması yararlı olacaktır. Öğrencinin akademik muvaffakiyetini olumsuz etkileyen uyku problemleri, derin telaşlar, fizikî sorunlar yaşanıyorsa okul rehberlik servisinden imtihana hazırlık sürecinde konutta yapılması gereken ferdî düzenlemeler konusunda yardım alınmalıdır. Öncelikle bu öğrencilerin hislerinin gerisinde yatan kanıları tanıması sağlanmalı. Olumsuz niyetlere alternatif kanılar oluşturmasına yardımcı olmak gerekiyor. Ömür muvaffakiyetinin imtihan muvaffakiyetinden daha büyük bir kavram olduğunu ve yalnızca bir derse ya da imtihana ait muvaffakiyet durumu ile belirlenmediğini, evvel aile sonra çocuk içselleştirmelidir.”
“Aileler Nasıl Dayanak Olabilirler?”
Doç. Dr. Yelkin Diker Coşkun, ailelerin çocuklara nasıl takviye olabileceğine ait ise şunları kaydetti:
“Her çocuk ve gencin kabul hissine gereksinimi vardır. Böylelikle özgüvenli bireyler haline dönüşebilirler. Şartsız kabul içsel bir histir ve vakitle gelişir. Ailenin muvaffakiyet ya da başarısızlığa bakmaksızın çocuk ve gencin yanında olduğunu kelam ve davranışlarıyla göstermesi değerlidir. Okul öncesi devirde temelleri atılan bu hissin varlığı öğrencilerin rastgele bir bahiste başarısızlığı göze almayı yahut başarısızlıkla başa çıkabilme gücünü besler. Burada bireyin gelişiminde kıymetli rolü olan itimat ve sorumluluk üzere iki temel özellik unutulmamalıdır. Akranlarıyla karşılaştırma yapmamak, çabayı takdir etmek, yüreklendirmek ve hayatta her vakit alternatiflerin varlığına ait sohbetler rahatlatıcı olacaktır.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
